Rodzaje serów: poznaj najpopularniejsze i najbardziej wyjątkowe gatunki

Z jakiego mleka produkuje się sery?

Ser powstaje z mleka zwierząt domowych – w wersjach najbardziej popularnych w naszej strefie geograficznej:

• z mleka krowiego (gouda, cheddar, parmezan, camembert, brie, edamski)
• z mleka koziego (kozi twaróg, chèvre, buche de chèvre, caprino, garrotxa)
• z mleka owczego (oscypek, feta, pecorino, roquefort, manchego)
• z mleka bawolego (mozzarella di bufala, burrata, caciocavallo)
• a w bardziej egzotycznej odsłonie z mleka wielbłądziego (camel cheesem np. Caravane z Mauretanii), oślego (najdroższy ser świata – pule z Serbii) oraz mleka jaków, renifera, lamy, alpaki i zebu.

Od delikatnych, kremowych po długo dojrzewające i wyraziste – przy klasyfikacji serów należy zwrócić uwagę nie tylko na składniki, ale także sam proces ich wytwarzania.

Sery świeże – delikatne i naturalne

Sery świeże nie podlegają dojrzewaniu, dzięki czemu zachowują łagodny smak i miękką konsystencję. Są bogate w białko, lekkostrawne i polecane do codziennego spożycia. Do tej grupy należą m.in. twaróg, ricotta, mascarpone, serek wiejski czy mozzarella. Świetnie sprawdzają się zarówno w daniach wytrawnych (np. sałatkach i zapiekankach), jak i w deserach – sernik na bazie mascarpone czy naleśniki z twarogiem to klasyka tradycyjnej kuchni.

Sery świeże – delikatne i naturalne

Sery miękkie i półtwarde dojrzewają krótko i mają kremową strukturę. Popularne przykłady to camembert, brie, feta, halloumi czy gorgonzola. Ich smak zależy od długości dojrzewania i rodzaju mleka – krowiego, owczego lub koziego. Brie i camembert to klasyka kuchni francuskiej – delikatne, o lekko orzechowym aromacie. Z kolei grecka feta i cypryjskie halloumi to nieodłączny element kuchni śródziemnomorskiej – świetne do grillowania i sałatek.

Sery twarde i dojrzewające – intensywne i aromatyczne

Sery twarde to kwintesencja wyrazistych smaków. Dojrzewają od kilku miesięcy do nawet kilku lat, nabierając głębi, intensywnego zapachu i kruchości. Najbardziej znane to parmezan (Parmigiano Reggiano), grana padano, cheddar, gouda czy emmentaler. Doskonale nadają się do starcia i posypywania makaronów, risotto, zapiekanek i pizzy.

Sery pleśniowe – dla odważnych smakoszy

Sery pleśniowe to wyjątkowa kategoria, która zachwyca intensywnym aromatem i kremową konsystencją. Dzielą się na sery z pleśnią białą (brie, camembert) oraz z pleśnią niebieską (roquefort, gorgonzola, stilton). Ich smak jest głęboki, pikantny i lekko słonawy. Te sery świetnie komponują się z winem, owocami, orzechami i miodem. W kuchni często wykorzystuje się je do sosów, zapiekanek oraz jako wykwintny dodatek do deski serów.

Sery regionalne i sery świata – bogactwo tradycji

Na całym świecie istnieją setki gatunków sera, często ściśle związanych z konkretnym regionem. Włochy słyną z mozzarelli, parmezanu i ricotty, Francja – z brie, camemberta i roqueforta, a Szwajcaria – z emmentalera i gruyère. Polska również ma swoje regionalne specjały: oscypek, bundz, bryndzę czy ser koryciński. Coraz większą popularnością cieszą się też sery kozie i owcze, które charakteryzują się wyższą zawartością białka i intensywniejszym smakiem.

Ser dla wegan

Zmieniające się trendy żywieniowe i rosnące zainteresowanie dietą wolną od produktów odzwierzęcych, zmusiły producentów żywności do poszukiwania substytutów. Ogromną popularnością, nie tylko wśród wegan, ale także fanów kuchni orientalnej, cieszy się tofu (produkowane z mleka sojowego). Na rynku dostępne są także serki z orzechów nerkowca, makadamia, migdałów, nasion słonecznika, orzechów kokosa, a nawet płatków drożdżowych. Surowce te są miksowane, fermentowane lub zagęszczane, by uzyskać konsystencję przypominającą ser mleczny.

Niezwykłe sery, które robią wrażenie

Serowarzy uwielbiają zaskakiwać, istnieją więc gatunki sera, których oryginalność może być trudna do przełknięcia. Dobrym przykładem jest, pochodzący z Sardynii, ser Casu Marzu – wytwarzany z mleka owczego, w którym celowo dochodzi do fermentacji z udziałem larw muszki serowej (Piophila casei). Larwy rozkładają tłuszcz i nadają temu gatunkowi sera niezwykłą konsystencję i smak. Ser bywa uważany za niebezpieczny, gdy larwy umrą. Dość ekstremalną formą serowarstwa jest również niemiecki Milbenkäse, który dojrzewa z udziałem roztoczy, których wydzieliny odpowiadają za smak i aromat.

Dobry serowar musi mieć dużo cierpliwości i precyzji, a dobry smakosz – otwartości na nowe, czasem nieoczywiste smaki. A ser? Kulinarny świat bez sera były bardzo smutnym miejscem.

Najdziwniejsze zupy świata

Co kraj to obyczaj – niektóre zupy są tak egzotyczne i nietypowe, że ich zjedzenie wymaga sporej odwagi. W Korei południowej można spróbować boshingtan – zupy przygotowywanej z mięsa psa, podawanej „na rozgrzanie” w chłodniejsze dni, a w Laosie White Ant Egg Soup – zupy z jaj białych mrówek i ich embrionów, które są bogatym, choć trochę ekstremalnym, źródłem białka. W Chinach zjemy zupę z węża lub żółwia (żółwiowa jest także popularna w stanie Luizjana w USA), a w Grecji – tradycyjną zupę z podrobów jagnięcych.

Zupa to nie tylko początek obiadu – to pełnowartościowe, pyszne danie, które potrafi nasycić i zachwycić. Niezależnie od tego, czy wybierzesz klasykę czy egzotykę, odkrywanie różnych rodzajów zup to prawdziwa kulinarna przygoda.